زاناگان سەرسامن .. توتییگ لە خوەنوارەیل زانکۆیگ زیرەکترە

شەفەق نیوز/ خوەنەوارەیل زانکۆیهارڤارد بوینەسە واتە ک وە نەخت نەختترین لە جهان دانریەن، وەلی توێژینەوەی نوویگ ئەنجام ئەڵاجەویگ هەڵگرد و لە باوی دەرچگە، ک ئاشکرای توتییگ کرد لە زاڵبوینی لەبان توانای هویرمانیان.
تۆژێنەوەکارەیل زانکۆی هارڤارد، توانای هویرمان خوەنەوارەیل وهەمیش بڕیگ مناڵ لە دانیشتوەیل دەورگرد ناوچەگە، وەگەرد توانای توتی بوور ئەفریقییگ ک ناو گریفین بڕنە باڵای، لە تەمەن ٢٢ ساڵە.
توێژینەوەکارەیل ئووشن ک توتیەگە وە ٣٠٠ ساڵ لە گەشەکردن لە ئایەمەو دویرە، ئەراوە بایەسە ئایەم لەبانی سەربکەفێد لە هەر پەسەنکردن مەغزییگ، و ئەوە روی نەیا، ک بویە سەرسام زاناگان.
تاقیکردنەوەگە ٢١ خوەنەوار لە زانکۆگە گردەو ، و٢١ مناڵ لەناوچەگە تەمەنیان هالە دەور ٨-٦ ساڵان، وگەرد باڵندەی توتی، تاقیکردنەوەگە لەبان بازی ( رێکەوت) کلاسیکی دامەزریا.
ئی بازیە وورد بوین مەغزی خوازێد، لە بان پەرداخەیل بان مێزەگە، تا بزانێد گلووەگان ژیر کام لەو کوپەیلە ک وەردەوام شوون خوەیان ئاڵشت کەن ئارام گرن، وەگورەی رێسای بازیەگە.
لە گشت جاریگ چوار گلوو وە رەنگ سوور و کەو و زەرد و سەوز نریەێدە ژیر کوپە پلاستیەگان، ئیجا جوولە وەپیان کریەێد.
تاقیکردنەوەگە پرسیار ئاڕاستە کەێد ئەرا بەشدارەیل ئەرا زانستن شوونە راسەگەی گلووەگان، توتیەگە وە دەنویک داین لە بان کوپەگان وەڵام دیاد.
توێژینەوەگە رەسیە ئەوە ک ووردی توتیەگە لە بەڕیگ لە جارەگان کەمیگ خاستربوی لە گەوراگان وە ١٢جار لە بنچینەی ١٤ جار، ک وە تاوتاو سەختییگ جیوازە.
توتیەگە لەبان مناڵەگان سەرکەفت لە گشت جارەگان.
توێژینەوەکار سەرەکی هراگ بایلیان ئەرا رۆژنامەیگ خۆجێی وت: لەی لارە هویرەو بکە، توتی بووریگ سەرکەفێد لەبان خوەنەوارەیل زانکۆی هارڤارد، ئەیە کار فرە شازیگە. وتیش خوەنەوارەیلیگ لە ئەندازیاری و پزشکی بەشداربوین لەی توێژینەوە، بەڵکم دانان.
ئاماژەیە ک زانکۆی هارڤارد لە پلەی یەکەم لە جهان تیەێد. ها لە وەلایەت ماساتشۆستس ئەمریکی، و لە ساڵ ١٦٣٦ دامەزریا. لەی زانکۆه‌ كه‌سه‌یلیگ وەناوبانگ و سیاسی هه‌ڵكه‌فتگ دەرجگن، جوور سەرۆک ئەمریکی وەرین باڕاک ئۆباما، و مارک زوگریبرگ دامەزرێنەر ماڵپەر فەیسبووک، و هەڵبەت کەسەیلیگ فرەتر، و دەور ٥٠ لە خوەنەوارەیلی خەڵات نۆبیل وەدەس هاوردن.