شنه‌بای بێنیازیی خوا هه‌ڵیكردووه‌ !

شنه‌بای بێنیازیی خوا هه‌ڵیكردووه‌ !
2020-03-28T20:30:06+00:00

عه‌لی حسێن فه‌یلی/ عطاء ملك الجويني (المتوفى نحو 683 هـ)  مێژوو نووس له‌ باسێكیدا سه‌باره‌ت به‌ داگیركرانی شاری بوخارا له‌ سه‌رده‌می  چه‌نگیزخانی مغۆل نوسیویه‌تی: كاتێك چه‌نگیزو سوپاكه‌ی  بوخارایان داگیر كرد  هیچ رێزو حورمه‌تێكیان له‌ شوێنه‌ ئایینیه‌كان نه‌گرت ،  به‌ ئه‌سپه‌وه‌ چوونه‌ ناو مزگه‌وتی گه‌وره‌ی شار و ئه‌وێیان كرده‌ شوێنی ‌ حه‌سانه‌وه‌و  مه‌ی نۆشین و رابواردن. ته‌نانه‌ت   قورئانه‌كانی ناو ‌ سندووقه‌كانیان ‌ هه‌ڵرشته‌  سه‌ر عه‌رز تا  سندوقه‌ به‌تاڵه‌كان بكه‌نه‌   شوێنی ئالیك بۆ ئه‌سپه‌كانیان . وای لێهات لاپه‌ڕی قورئانه‌كان له‌‌ ژێر سمی ئه‌سپه‌كان په‌رشو بڵاو ‌بوونه‌وه‌و  پاشه‌رۆی ئه‌و حه‌یوانانه‌یان به‌سه‌ردا  ده‌كرا! له‌و لاشه‌وه‌   بۆ سووكایه‌تی پێكردنی كه‌سانی‌ به‌ناوبانگ و زاناو پیاوانی ئایینی  شاره‌كه‌، ئه‌وانیان  هێنابووه‌ هه‌مان شوێن  و  ناچاریان ده‌كردن وه‌ك   مه‌یته‌ر خزمه‌تی  ئه‌سپه‌كان بكه‌ن و ئه‌و دۆخه‌ ناڵه‌باره‌ش  به‌ چاوی خۆیان ببینن  . له‌و كاته‌دا   یه‌ك له‌و كه‌سایه‌تیه‌ گرفتارانه‌   له‌  گه‌وره‌ زاناێكی  هاوده‌ردی خۆی پرسی؛ به‌ریزم ئه‌مه‌ چییه‌؟ زاناكه‌ له‌ وڵامدا گوتی ؛ بێده‌نگ به‌، ئه‌مه‌  شنه‌بای بێنیازیی خوایه‌ كه‌ هه‌ڵیكردووه‌ !دواتر وته‌‌ی  زاناكه‌‌  ‌ به‌وه‌ لێك درایه‌‌وه‌  كه‌ خوا نه‌ پێویستی به‌و چه‌شنه‌  زاناو پیاوی دین و ئایین و كه‌سایه‌تیانه‌  هه‌یه‌ و نه‌ به‌و قورئانانه‌ی كه‌ له‌ناو  ئه‌و سندووقانه‌  هه‌ڵگیرابوون!! ئه‌م داستانه‌ بۆ ‌ سه‌رده‌می كۆرونا وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌  كه‌ دیسان  (شنه‌بای بێنیازیی خوا هه‌ڵیكردووه‌ )  ئه‌گه‌ر چین به‌ تاوانباریش بزانین  له‌ مه‌سه‌له‌ی ته‌شه‌نه‌ی  كرۆنا، عیراق  ناتوانێ هاوئاهه‌نگی وكۆ ده‌نگی  دروست بكات  بۆ خۆ پارێزی  و  به‌ره‌نگار بوونه‌وه‌ی ئه‌و هێرشه‌ فایرۆسیه‌ چونكو كه‌سانێك بیرو بیانووی  خۆیان بۆ   دینداری له‌ جیاتی  خودی ئایین  داناوه‌ .  له‌ پاش   ئه‌و رووداوانه‌ی كه‌ په‌یوه‌ست به‌ مه‌زاره‌ پیرۆزه‌كان  رووی دا،  چاوه‌نواڕی  كاره‌سات  ئاساییه‌  .  كه‌مته‌رخه‌میه‌كان  له‌م مه‌سه‌له‌یه‌شدا  سه‌لماندی  ئه‌م وڵاته‌ هێشتا  ته‌نانه‌ت بۆ مه‌سه‌له‌ی پاراستنی گیانی هاووڵاتیان  تێگه‌یشتنی  هه‌ڵه‌ی هه‌یه‌ ‌ و به‌دیدی كه‌سانیك  مامڵه‌ ده‌كات  كه‌ هه‌ر  زوو شوێنهاتی شه‌ڕی  تائفی ،  تاوانی تیرۆریستان ، سیاسه‌تی رابردووی پاكتاوی ره‌گه‌زی  و كێشه‌ و ملمڵانێی سیاسی  ئه‌م وڵاته‌یان  وه‌لاوه‌ ناوه‌ یان  له‌بیر كردووه‌  و مردنی خه‌ڵك له‌ پای هیچ به‌ ئاسایی ده‌بینن و زۆربوونی ژماره‌ی قوربانیه‌كان  به‌ ده‌ستهات و  به‌ره‌كه‌ت ده‌زانن !به‌ جیهانی بوونی په‌تای  كورونا پێویستی به‌ چاره‌سه‌رێكی جیهانی هه‌یه‌  لێ  دامه‌زراندنی حكومه‌تێكی نوێ  له‌ عیراقدا جیا له‌  هه‌ڕه‌شه‌ی  خودی كرۆنا ، ئیراده‌و خواستیكی ناوخۆیشی ده‌وێ  تا  كاره‌ساته‌كانی رابردوو  دووباره‌ نه‌بنه‌وه‌.‌له‌ كاتیكدا  كه‌مته‌رخه‌می  و فره‌ خوازی هۆكاری  به‌رده‌وامی قه‌یرانی سیاسیه‌ ،  له‌ ئێستادا  باسی دینداری لایه‌نه‌ سیاسیه‌كان و بێدینی  ناحه‌زانی  ئه‌م وڵاته‌ بێسووده‌‌ !  .  ئه‌گه‌ر ئه‌و  كێشه‌یه‌  ئاوێته‌ی   قه‌یرانی  گه‌وره‌ی ئابووری كه‌ به‌ڕێوه‌یه‌  ببێ ،   هه‌موو شت هه‌ڵده‌ته‌كێنێ  وه‌ك ئه‌وه‌ی دیسان (شنه‌بای بێنیازی ی خوا هه‌ڵبكات ) . كرۆنا و دۆخی ناڵه‌باری سیاسی و حكومی  ناتوانێ وه‌ك   ئه‌و دۆخه‌ ئابووریه‌ ناله‌باره‌ی كه‌ وه‌ك زریان به‌رێوه‌یه‌ ،  هه‌م باوه‌ڕی مه‌ردم و هه‌م ئاسایشی  ئه‌م وڵاته‌  به‌ یه‌كجاری  هه‌ڵته‌كینێ.   ‌ كرۆنا كه‌ په‌تایه‌كی جیهانییه‌  جیهانی پاش خۆی ده‌گۆڕێ لێ له‌ هه‌ر وڵاتێكدا وه‌ك ‌ هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی ناوخۆیی بۆ سه‌ر گیان و ماڵی هاووڵاتیان و ئاسیشی ئه‌و وڵاتانه‌  سه‌یر ده‌كرێ  .   له‌ هه‌مانكاتدا بۆ ئه‌وه‌ی   سنوورێك بۆ هه‌ره‌شه‌ی له‌ناوچوون  دابنرێ، وه‌ك   ده‌رفه‌تێك ده‌بینرێ   تا ره‌فتارو بڕیاری ده‌سه‌ڵات  هاوكات له‌گه‌ڵ  ئاستی فام و ئیلتیزامی خودی  هاووڵاتیان گۆڕانی به‌سه‌ردابێ   .  ئایا عیراقیه‌كان ئه‌مه‌ به‌ ده‌رفه‌ت ده‌زانن  و ده‌خوازن ئه‌و گۆڕانه‌ به‌دی بێنن ؟ 

Shafaq Live
Shafaq Live